Cross-Laminated Timber (CLT) is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een populair bouwmateriaal in de houtbouwsector, vooral vanwege zijn duurzaamheid, sterkte, en veelzijdigheid. Maar een van de meest gestelde vragen door architecten, aannemers, en bouwkundigen is: welke overspanningen kunnen worden gerealiseerd met CLT? In dit artikel geven we een overzicht van de mogelijkheden en de belangrijkste factoren die de maximale overspanning beïnvloeden.

CLT is een houtproduct dat bestaat uit meerdere lagen kruislings verlijmde houten planken. Dit geeft het materiaal uitzonderlijke structurele eigenschappen, vergelijkbaar met beton en staal, maar met het voordeel van een lichter gewicht en een lagere milieu-impact. CLT wordt vooral gebruikt in wanden, vloeren, en daken van gebouwen en is ideaal voor zowel residentiële als commerciële bouwprojecten.

Factoren die de overspanning beïnvloeden

De maximale overspanning die met CLT kan worden gerealiseerd, is afhankelijk van verschillende factoren, zoals:

  • Dikte en lagen van de CLT-panelen: CLT-panelen worden geproduceerd met een variërend aantal lagen, meestal tussen 3 en 7. Hoe meer lagen een paneel heeft, hoe dikker en sterker het is. Dit betekent dat dikkere panelen grotere overspanningen kunnen overbruggen zonder door te buigen of structurele integriteit te verliezen.
  • De belasting op de structuur: Net als bij andere bouwmaterialen, hangt de toelaatbare overspanning van CLT af van de belasting die het moet dragen. Dit omvat zowel de eigen last van het materiaal als de belasting die wordt veroorzaakt door mensen, meubels, installaties en eventuele sneeuw- of windlasten op daken.
  • Overspanningsrichting: CLT-panelen worden gekenmerkt door hun kruislingse lagen, wat betekent dat ze in beide richtingen spanning kunnen opnemen. Echter, de sterkste richting is meestal de richting waarin de buitenste lagen van het paneel zijn gelegd. Daarom speelt de oriëntatie van de panelen een grote rol bij het bepalen van de maximale overspanning.
  • Ondersteuning en bevestiging: De manier waarop CLT-panelen worden ondersteund (bijvoorbeeld door muren, balken, of kolommen) heeft ook een grote invloed op de overspanning. Door het gebruik van secundaire structuren, zoals balken of stalen verstevigingen, kunnen overspanningen verder worden vergroot.

Typische overspanningen met CLT

In de praktijk kunnen de overspanningen die met CLT worden gerealiseerd sterk variëren, afhankelijk van de eerder genoemde factoren. Hier zijn enkele richtlijnen voor typische toepassingen:

  • Vloeren: Voor residentiële gebouwen kunnen CLT-panelen van 120 mm dik (met 5 lagen) overspanningen van ongeveer 4 tot 6 meter bereiken zonder bijkomende ondersteuning. Voor grotere overspanningen, tot wel 8 à 10 meter, kunnen dikkere panelen worden gebruikt of kan stalen versteviging worden toegevoegd.
  • Daken: CLT wordt vaak gebruikt voor dakconstructies vanwege de goede isolerende eigenschappen van hout. Voor daken kunnen panelen van 140 mm dik overspanningen van 5 tot 8 meter overbruggen, afhankelijk van de belasting en de hoek van het dak. Met extra ondersteuning of dikkere panelen kunnen overspanningen tot 10 meter of meer worden gerealiseerd.
  • Wanden: CLT-wanden dragen meestal verticale lasten en hebben daardoor minder te maken met overspanning dan vloeren en daken. Toch kunnen ze in grote overspanningen worden toegepast als ze worden ondersteund door een raamwerk of in combinatie met andere bouwmethoden, zoals HSB (houtskeletbouw).

Innovaties en toekomstperspectieven

De ontwikkeling van CLT staat niet stil. Met voortdurende innovaties in productietechnieken en materiaalkennis worden de mogelijkheden steeds groter. Onderzoekers en fabrikanten zijn bijvoorbeeld bezig met de ontwikkeling van hybride CLT-panelen, die nog grotere overspanningen kunnen bereiken door combinaties met andere materialen zoals staal of beton. Bovendien draagt CLT bij aan de verduurzaming van de bouwsector. Aangezien hout een hernieuwbare grondstof is en CO₂ opslaat, speelt CLT een belangrijke rol in de transitie naar klimaatneutraal bouwen.

CLT biedt aanzienlijke mogelijkheden voor grote overspanningen, variërend van 4 tot 10 meter of meer, afhankelijk van de dikte van het paneel, de belasting, en de ondersteuning. Door de juiste toepassing van CLT kunnen architecten en bouwkundigen innovatieve en duurzame ontwerpen realiseren die zowel functioneel als esthetisch aantrekkelijk zijn. Met de voortdurende evolutie van CLT kunnen we in de toekomst nog grotere en complexere overspanningen verwachten, waardoor de grenzen van wat mogelijk is in de houtbouw verder worden verlegd. Of het nu gaat om vloeren, daken of wanden, CLT biedt een veelzijdige en duurzame oplossing voor een breed scala aan bouwtoepassingen.